Elf stellingen over vrijheid van kritiek op de godsdienst

Maandag 13 Februari 2006 at 12:00 am - Categorie: opinie

Godsdienst moet aan precies dezelfde kritiek en satire kunnen worden blootgesteld als alle andere menselijke uitingen. Naar aanleiding van de woede-uitbarsting onder moslims vanwege satirische tekeningen over de islam en de daaruit voortvloeiende vraag hoever we moeten gaan in het toestaan van kritiek op godsdiensten, heb ik geprobeerd een aantal stellingen te formuleren. Deze kunnen aan de orde komen tijdens een discussie over dit onderwerp.

Uitgangspunt: het taboe op kritiek en het eisen van bijzonder respect voor de godsdiensten is misplaatst, en leidt tot onvermogen om vooroordelen, misstanden en geweld die voortkomen uit de godsdiensten te kunnen oplossen.

Lees verder

De noodzaak van kritiek op de islam

Donderdag 09 Februari 2006 at 12:00 am - Categorie: opinie Het vrije woord heeft voor ons een belangrijke functie. Dankzij de vrije meningsuiting kunnen spanningen ontladen, maatschappelijke knelpunten worden blootgelegd, kunnen we de confrontatie met problemen aangaan en is verandering mogelijk.

Juist als het om godsdienst gaat, heeft het vrije woord extra bescherming nodig. Godsdiensten als christendom en islam hebben de neiging zichzelf tegen kritiek te beschermen door het te verbieden, en indien mogelijk strafbaar te stellen. Maar het taboe op de godsdienstkritiek is juist de oorzaak van het gevaar van vele godsdiensten. Het gaat ten koste van andersdenkenden, en leidt tot een paranoïde maatschappij vol spanningen en gewelddadige conflicten, precies wat we door de vrijemeningsuiting hopen te voorkomen.

De escalaties als gevolg van de Deense cartoons maken dit goed duidelijk. Daarom is het de hoogste tijd erop te wijzen hoe belangrijk het is de islam in vrijheid te kunnen bekritiseren. Lees verder

Bertrand Russell: waarom ik geen christen ben

Dinsdag 07 Februari 2006 at 12:00 am - Categorie: religie Vertaling van het beroemde essay van Bertrand Russell, dat hij schreef naar een lezing die hij in 1927 hield.

Zoals de voorzitter zei, het onderwerp waarover ik vanavond zal spreken is "Waarom ik geen christen ben." Misschien zou het goed zijn om eerst vast te stellen wat we bedoelen met het woord christen. Het wordt vandaag de dag door veel mensen nogal losjes gebruikt.

Sommigen bedoelen er niet meer mee dan iemand die probeert goed te leven. In die betekenis zou je volgens mij in alle sektes en credo's christenen vinden. Maar ik denk niet dat dat de juiste betekenis van het woord is, alleen al omdat het zou inhouden dat iedereen die geen christen is - alle boeddhisten, confucianen, mohammedanen etc. - niet probeert goed te leven.

Ik bedoel met 'christen' niet iemand die volgens zijn eigen inzicht fatsoenlijk probeert te zijn. Ik denk dat je een zekere hoeveelheid bepaald geloof moet hebben voor je het recht hebt jezelf een christen te noemen. Het woord heeft niet meer zoveel inhoud als in de tijd van St. Augustinus en St. Thomas van Aquino. In die tijd begreep men precies wat iemand bedoel als hij zei dat hij een christen was. Men accepteerde een hele verzameling credo's die met grote precisie waren voorgeschreven, en elke lettergreep van deze credo's werd geloofd met de volledige kracht van iemands overtuiging.

Lees verder