schoolvragen over atheïsme
20 11 09 - 18:25 - Categorie: opinie Bij deze mijn antwoorden op de vragen van een paar scholieren die een onderzoek deden naar het atheïsme en de atheïstische levenshouding door een aantal atheïsten te interviewen.
The greatest show on earth: de bewijzen voor evolutie, het antwoord op creationistische propaganda dat er voor evolutie geen bewijs zou zijn.
Tegelijk is in de VS, waar atheïsten worden gediscrimineerd, een beweging opgestaan van mensen die niet langer uit angst verzwijgen dat ze niet in goden geloven. Ze komen hier nu openlijk voor uit. Zij waren er altijd al, maar ze durfden niets te zeggen uit angst voor ontslag van hun werk, agressie uit de buurt en wegpesten van scholen. Zelfs bij de padvinders mag je in Amerika alleen als je eerst een eed op de bijbel aflegt. In Nederland kennen we zulke dingen helemaal niet, maar toch merken we iets van deze beweging doordat boeken worden vertaald van bijvoorbeeld Christopher Hitchens en Sam Harris. Ook de bioloog Richard Dawkins, die als evolutiebioloog de gevolgen ondervindt van agressieve religieuze campagnes, schrijft veel boeken waarin hij uitlegt wat er niet klopt aan de argumenten van de creationisten en hoe evolutie werkt. Het creationisme is ook een Amerikaanse stroming, dus ook sommige boeken van Dawinks zijn gericht tegen deze Amerikanen. Wij volgen dit hier ook, maar eigenlijk is die strijd hier allang achter de rug.
Een probleem op dit moment zijn bepaalde moslims, die alle kritiek op de islam de kop in proberen te drukken. Dat gaat vaak zo agressief dat mensen die normaal gesproken niet van zich lieten horen het nu belangrijk vinden wel voor het recht van vrijemeningsuiting tegen godsdienst opkomen. Ik ben zelf bijvoorbeeld met mijn website begonnen naar aanleiding van de moord op Theo van Gogh. Deze werd vermoord omdat hij niet wilde wijken voor de druk. Ook zeiden diverse politici na de moord dat ze de vrijheid van meningsuiting aan banden zouden gaan leggen, in plaats van hem te verdedigen. Dit heeft me zo boos gemaakt dat ik besloot dat er meer kritiek op de religie moet komen.
Humanistisch theoloog William Tyndale als ketter op de brandstapel.
Met het afnemen van de macht van de religie kon de wetenschap meer ontdekkingen naar buiten brengen en ideeën ontwikkelen die niet strookten met de bijbel. Galileo werd nog veroordeeld toen hij liet zien dat de aarde om de zon draait, maar een paar eeuwen later kon Darwin veilig de evolutietheorie publiceren, al werd hij dan ook wel verguisd. Tegenwoordig zijn de meeste dingen die vroeger aan de kracht van goden werden toegeschreven verklaard vanuit de werking van de natuur zelf. Als mensen dat zien, gaan ze ook twijfelen aan andere dingen die door het geloof worden beweerd, waardoor er ook meer mensen het geloof verlaten.
Dat is niet bekend, het wordt niet bijgehouden. Vroeger moest natuurlijk iedereen gelovig zijn en naar de kerk gaan. Toen atheïsme niet meer werd vervolgd, kwamen mensen er openlijk voor uit dat ze niet meer in goden geloofden. Dat gebeurde denk ik voor het eerst op grote schaal openlijk in de negentiende eeuw. Maar nu zijn er steeds meer mensen die nooit met een religie zijn grootgebracht.
In Amerika zijn waarschijnlijk meer geloofsverlaters, omdat je daar nog maar nauwelijks voor je mening uit kan komen, zoals je bijvoorbeeld ziet in dit artikel: De Pers: Amerikanen durven ook atheist te zijn
Voormalige dominee Dan Barker verdedigt nu het atheïsme.
Ik vind het wel goed dat de laatste tijd atheïsten met hun opvattingen naar buiten komen, zodat hun stem deel wordt van het openbare debat. Als je je niet laat horen, besta je uiteindelijk niet, en sterft je mening uit. Dus als je je visie van belang vindt, dan moet je hem in het openbaar verdedigen. Nog belangrijker, je moet er goed over nadenken, zodat je weet wat je eigenlijk vindt.
Ik vind het ook interessant dat er tegenwoordig vaak debatten worden georganiseerd tussen gelovigen en niet-gelovigen. Dialoog is altijd goed, omdat je dan niet óver elkaar praat en langs elkaar heen leeft, maar mét elkaar leeft. Debatteren is natuurlijk een manier om te overtuigen, maar ik vind het niet hetzelfde als evangeliseren. Het is meer een manier om mensen te leren omgaan met andere standpunten en misschien je eigen standpunt aanpassen. Dat is belangrijk omdat mensen samen moeten leven.
Het atheïsmebord bij Schiphol, als uitvloeisel van de buscampagne, is misschien een ludieke vorm van evangeliseren. Het is een reactie op de vele reclame voor het christendom waar je overal om je heen op wordt getracteerd, zonder dat hier een haan naar kraait. De Britse Ariane Sherine kreeg het idee om dit als grap ook eens voor het atheïsme te doen, en dit riep in veel landen hysterische reacties op, en werd ook een paar keer verboden. Ook in Nederland leverde het moeilijkheden op, terwijl religies wel altijd overal reclame mogen maken. Zo'n buscampagne is voor mij te ludiek, omdat je dan nog niet weet wat deze mensen nu te vertellen hebben, maar ik vind het wel heel belangrijk dat atheïsten laten horen dat ze er zijn en hun mening geven in het openbaar.
Met deze vraag kan ik eigenlijk niets. Ik ben helemaal niet bezig met 'het atheïst zijn'. Ik ben gewoon mezelf, met mijn eigen voorkeuren. Natuurlijk zijn er dingen die ik wel of niet doe, maar dat ik niet in goden geloof heeft daar niets mee te maken. Ik denk daar überhaupt niet over na. Ik denk wel na over deze maatschappij, wat er misschien anders aan zou moeten en wat ik er eventueel aan kan doen. Ik ben bijvoorbeeld tien jaar lid geweest van de SP en heb een aantal jaren gewerkt voor een politiek-cultureel debatcafé voor deze partij. Ik heb me altijd opgewonden over vooroordelen over mannen en vrouwen, en heb naar aanleiding daarvan een website opgebouwd over godinnen, mythologie en beeldvorming, met als doel het hokjesdenken te bestrijden.
Mijn mening is dat als je je ergens zorgen over maakt je dan ook iets moet doen om de problemen weg te nemen. Of je dat nou in het klein of in het groot doet, maakt niet uit. Maar je moet niet gaan roepen dat het allemaal niet deugt en dan vervolgens wachten of anderen iets ondernemen om het te veranderen.
Ik heb wel zo mijn voorkeuren. Dat heeft ook alleen met mezelf te maken, niet met het 'atheïst zijn'. Hoewel ik moet zeggen dat ik religieuze tv-zenders als de EO en de islamitische omroep vermijd, net als de hallelujaprogramma's op zondagochtend. Maar ik kijk ook niet naar sport, reclame, pulpzenders, massatelevisie etc. Ik lees veel boeken, maar absoluut geen stichtelijke boekjes. Ik lees boeken van schrijvers van Zuid-Amerika tot aan Japan, van geëngageerde schrijvers zoals bijvoorbeeld Hugo, Zola, Dostojevski en Thomas Mann, maar ook detectives en thrillers, en veel historische boeken of boeken over mythologie en klassieke geschiedenis, boeken over politiek, populair-wetenschappelijke boeken over quantummechanica en evolutie etc. Ik zie ook veel films en luister naar muziek.
Cantique de Jean Racine , hele mooie koormuziek, maar de tekst bevat tenenkrommend gedweep met een fictie die boven de realiteit wordt geplaatst.
Onze enige hoop,
Eeuwige dag van de aarde en de hemelen,
van de vredige nacht,
wij verbreken de stilte,
Goddelijke Heiland, richt uw blik op ons!
Ik begrijp niet waarom mensen het nodig hebben hun leven in de handen te leggen van zo'n glorieus verzinsel. Het motto van deze site is juist hierom: leef zelf!
Als je wil weten wat ik precies bedoel, luister dan hier: youtube en lees de volledige tekst hier: toonkunstkoormaastricht.
Het atheïsme heeft geen aanhangers. Het is geen organisatie. Miljoenen mensen in Nederland geloven niet in goden, maar ze hangen niet 'het niet-geloven' aan. Ze leiden gewoon hun eigen leven en maken hun eigen keuzes. Er is niet zoiets als een 'atheïstische leer'. Mensen noemen zichzelf niet eens atheïst, het is strikt genomen een scheldwoord van gelovigen, die mensen die hun godsdienst niet accepteren wegzetten als slechte mensen zonder moraal. Dat herken je misschien beter aan het woord 'ongelovigen'. Niemand komt op het idee om zichzelf een ongelovige te noemen omdat hij niet gelooft in iets wat er niet is.
Veel atheïsten willen ook helemaal niet zo genoemd worden, omdat ze nergens op willen worden vastgepind. Religie werkt als verdeler, die een kloof veroorzaakt tussen mensen, en dat is juist een van de negatieve kanten volgens veel ongelovigen. Dus daarom willen atheïsten de wereld niet verdelen in 'gelovigen' en 'ongelovigen'. Het is juist een label dat van buitenaf wordt opgelegd.
Persoonlijk heb ik het woord atheïsme voor mijn website gekozen omdat aan atheïsme een negatieve lading wordt gekleefd, alsof je leeg en verdorven en zonder moraal bent als je geen religie hebt. Dat moet worden rechtgezet.
Wat het aantal mensen dat niet in goden gelooft betreft, ik weet niet hoe goed dat bekend is. Het wordt niet geregistreerd, en mij heeft zeker nooit iemand iets gevraagd. Er worden wel eens statistische enquêtes gehouden, bijvoorbeeld door het CBS. Er worden verschillende cijfers gegeven, afhankelijk van hoe het wordt geïnterpreteerd. Meestal worden voor Nederland tussen de 40 % en 50% mensen zonder religie genoemd.
Maar het woord 'atheïst' komt in die enquêtes meestal niet voor. Dat zal ook wel komen omdat het niks is, behalve een negatieve manier om iemand weg te zetten. Veel mensen die niet in goden geloven identificeren zich liever met een term die wél inhoud heeft, zoals humanist, rationalist, materialist, seculier etc.
Auteur: Els Geuzebroek
Dit artikel is 3520 keer gelezen.
17 reacties
